Werken

Overgang van onderneming en harmonisatie van arbeidsvoorwaarden

In tijden van economische groei en ook in tijden van bezuinigingen en krimp moeten bedrijven blijven innoveren en optimaliseren. Dit gaat soms gepaard met een reorganisatie. Bijvoorbeeld omdat in de loop der tijd een aantal bedrijven zijn samengevoegd of omdat het functiehuis niet meer aansluit door de veranderingen in de organisatie. Of omdat het financieel niet meer uit kan. Ook bestaat vaak de wens de arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers gelijk te trekken bij een herstructurering of na een fusie of overname.

Reorganisaties zelfs in kleine omvang zijn een project op zich. Er zijn verschillende aspecten van het arbeidsrecht waar je aan moet denken om ervoor te zorgen dat een reorganisatie eerlijk en goed verloopt. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Eenzijdige wijziging arbeidsvoorwaarden

  • Individuele ontslagen (beëindigingsovereenkomst of na toestemming van het UWV of een Ontslagcommissie)

  • Collectief ontslag

  • Sociaal Plan

  • Herplaatsingsverplichtingen

  • Adviesrecht- instemmingsrecht OR

Sociaal plan

Reorganisaties zijn ingrijpend, met name voor de medewerkers die het betreft. Een goed geformuleerd sociaal plan biedt duidelijkheid en zekerheid aan werknemers over hun rechten en de ondersteuning die zij kunnen verwachten bij ontslag of herstructurering van hun afdeling of functiehuis. Het helpt om de overgang naar nieuw werk of de nieuwe situatie zo soepel mogelijk te laten verlopen. In geval de wet collectief ontslag van toepassing is, geldt zelfs dat je verplicht bent melding te maken van de voorgenomen ontslagen en treedt je in overleg met de vakbonden over een sociaal plan. In een sociaal plan worden vaak de volgende afspraken vastgelegd:

  • Werkingssfeer en duur: duidelijke omschrijving van de werknemers die een beroep kunnen doen op het sociaal plan en de periode dat het sociaal plan van toepassing is.

  • Ontslagvergoeding: voorwaarden en rekenformules of een vast bedrag ter compensatie voor het verliezen van je baan

  • Begeleiding van werk naar werk: (budget voor) de mogelijkheid van het volgen van een outplacement, coaching en/of trainingstraject.

  • Herplaatsing binnen de organisatie: afspraken over de regels die gelden voor herplaatsing in een andere functie of afdeling, waaronder ook wat dat betekent voor je loon en andere arbeidsvoorwaarden.

  • Scholing en opleidingsbudget: een vergoeding voor cursussen of opleidingen om de inzetbaarheid van werknemer te vergroten.

  • Kosten rechtsbijstand: een budget voor het raadplegen van een juridisch adviseur

  • Overige afspraken bij gedwongen ontslag: overige afspraken die meestal in een beëindigingsovereenkomst/vaststellingsovereenkomst staan, denk aan vrijstelling van werkzaamheden, einddatum, geheimhouding, concurrentie- relatiebeding, bedrijfseigendommen, lease auto etc. die in de beëindigingsovereenkomst

  • Vrijwillige vertrekregeling: de voorwaarden en compensatie die werknemers ontvangen in het geval ze bereid zijn hun dienstverband te beëindigen terwijl hun functie niet boventallig is of de werknemer zelf niet voor ontslag in aanmerking komt.

  • Hardheidsclausule en bezwaar: de regels die gelden in het geval een werknemer vindt dat het sociaal plan onjuist is toegepast of toepassing onredelijk is in zijn of haar specifieke geval.

Overgang van onderneming

Bij een overgang van onderneming verandert een bedrijf van eigenaar, bijvoorbeeld door verkoop, fusie of splitsing. Dit kan grote gevolgen hebben voor de werknemers van het overgenomen bedrijf. Op grond van de wet gaan alle rechten en verplichtingen uit de arbeidsovereenkomsten automatisch over op de nieuwe werkgever. Voor het pensioen gelden aparte regels. Dit betekent dat de afspraken over salaris, functie en secundaire arbeidsvoorwaarden in principe hetzelfde blijven bij de nieuwe werkgever.

Toch kan een overgang van onderneming vragen oproepen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de nieuwe werkgever andere arbeidsvoorwaarden hanteert? Of als er te weinig werk is voor alle werknemers na de overgang? Zo mag uw nieuwe werkgever de arbeidsvoorwaarden niet zomaar wijzigen en mogen werknemers niet zomaar ontslagen worden vanwege de overgang. Bij onrechtmatig ontslag kan een werknemer recht hebben op schadevergoeding of herstel van de arbeidsovereenkomst.

Harmonisatie van arbeidsvoorwaarden

Na een fusie of overname ontstaat in de praktijk vaak het probleem dat werknemers hetzelfde werk doen maar niet op basis van dezelfde arbeidsvoorwaardenregeling. Een harmonisatietraject kent veel juridische uitdagingen:

  • in geval spake is van een overgang van onderneming behouden de overgenomen werknemers van rechtswege hun recht3en en verplichtingen die golden bij de oude werkgever. Bovendien is harmoniseren puur vanwege een overgang arbeidsrechtelijk niet toegestaan.

  • het eenzijdig wijzigen van arbeidsvooraarden kan alleen in ….

Helder uitgelegd

Herplaatsingsverplichting

Als er een redelijke grond is om de arbeidsovereenkomst met de werknemer te beëindigen, dan ben je er nog niet. Er geldt namelijk ook een herplaatsingsverplichting. De werkgever moet zich inspannen om een werknemer binnen een redelijke termijn, eventueel met behulp van scholing, in een passende functie te plaatsen. Van grote werkgevers wordt meer verwacht. Heeft een bedrijf meerdere vestigingen of is het onderdeel van een concern/groep, dan moet ook in die andere vestigingen of bedrijven onderzocht worden of er een passende functie is, tenzij de werknemer uitdrukkelijk heeft laten weten dat niet te willen. Een functie is passend als die functie aansluit bij de opleiding, ervaring en capaciteit van de werknemer. In geval een werkgever tot ontslag wil overgaan moet aannemelijk zijn dat herplaatsing niet mogelijk is of niet in de rede ligt, bijvoorbeeld vanwege een fors arbeidsconflict. Herplaatsing in een lager ingeschaalde functie is mogelijk als de werknemer disfunctioneert. De herplaatsingsverplichting geldt niet in het geval de werknemer (ernstig) verwijtbaar heeft gehandeld. Bovendien kan het weigeren van een passende functie of het niet meerwerken aan een herplaatsingsmogelijkheid door een werknemer niet alleen ontslag tot gevolg hebben, maar zelfs het verlies op een transitievergoeding of WW-uitkering.

Samen maken wij het verschil in de aanpak van jouw belangen.